Héhe, Fatu Hiva. En bananen.

Dit is een (foto van een) bloem. 

We zijn een paar dagen in de mooie baai van Fatu Hiva. De hele baai is aan het koken. Tenminste, op alle bóten wordt gekookt, de baai zelf is op prima zwemtemperatuur. En het valt mee; er zijn maar drie boten. We liggen hier met Artemis en Court Bouillon en we hebben een halve geit en drie kippen te verdelen. Een stuk varken en een enorm stuk vis hadden we eerder al op. Van het stuk vis hebben we zes dagen gegeten en met ons nog drie of vier boten. Het was ook een enorm beest.

Entree van Fatu Hiva in avondlicht. Het was een dag hard aan de wind gehak omdat we op de verkeerde dag gingen (met tegenwind). Met twee uurtjes de motor bij aan het eind om voor het donker te kunnen ankeren. Helaas is het contrast met de lucht, groene planten en de donker rotsen slecht overgekomen op de foto's. 

Overal scharrelen varkentjes aan een touwtje. Hier een jong gezellig knorrend biggetje (rechts).

Dit is Arianne.

Dit ook, wandelend naar de waterval. Mooie route, en heel lang omdat we eerst verkeerd liepen en aan de verkeerde kant van de vallei terecht gekomen waren. 

We hebben nu ook van enkele dorpelingen al fruit gekregen. En geruild tegen schuurpapier, dat ze gebruiken hier veel voor het maken van prachtige 'tiki's'. Beeldjes van mooi getekend hout, ik denk van de broodfruitboom en wat vervolgens schitterend wordt bewerkt. De beeldjes met houtsnijwerk worden vervolgens tot hoogglans geschuurd en gepolijst. Ze gebruiken daarvoor schuurpapier met grof tot zeer fijne korrel en alles ertussenin om de beelden tot hoogglans te krijgen. Temo, die ons op straat uitnodigde om naar zijn werk te komen kijken heeft eens de eerste prijs gewonnen met zijn houtsnijwerk op een internationale tentoonstelling in Geneve. Zijn vrouw vertelde heel vrolijk dat zij daar de prijs in ontvangst heeft mogen nemen omdat het paspoort van Temo was verlopen. Van hen kregen we een stam bananen en vier grote pompelmoezen.

Temo met een prachtig gesneden sierpaddle.

We hebben ook nog een rekeningetje open staan bij Veronique; die wil naalden en draad voor de naaimachine hebben in ruil voor gele en rode bananen, broodfruit en pompelmoezen. Ze nodigt ons uit om broodfruit te komen proeven, vers uit haar oven. Ook proeven we hier de rode bananen. Deze zijn eerst gekookt om ze eetbaar te maken. Ze zien er niet uit na het koken in hun losse gevlekte zwarte jasjes maar ze zijn heel lekker, een beetje kleverig en mildzoet en ze smaken niet zo erg naar banaan, wat ik een pluspunt vind. We maken een praatje met handen en voeten omdat we een mespuntje Frans spreken. Het gaat best aardig en omdat de mensen hier vriendelijk zijn en ook meestal wel wat van ons willen volharden we allebei en zo komen we er uit. En beide partijen hebben de tijd, dat scheelt ook.

Lekker zwemmen in de poel onder de waterval. Heerlijk koel en zoet water.
Het is moeilijker drijven in zoet water als je al zolang zout bent gewend!

De een wil handschoenen voor het vissen, de ander schuurpapier, touw, naaigerei, visgerei. Sommige vrouwen vragen om make-up en parfum. Allemaal willen ze wijn, bier of rum.

Héle grote blaadjes op onze wandeling naar de waterval.

Verder heeft iedereen wel wat te repareren en daarvoor zijn spullen nodig. Speciale elastiek voor het speergeweer, een stuk brandstofslang om de auto te repareren, handschoenen voor het vissen. Spullen die je hier niet kunt kopen omdat er op dit eiland geen winkels zijn.

En plantzaadjes zijn ook erg gewild bij de flink tuinierende Polynesiërs: we hebben een zakje tomatenzaad en willen daar groenten voor terug, dat werkt prima. Ik had de tomatenzaadjes in Curacao gekocht en baal nu dat ik niet een hele groententuin in zaadvorm heb meegenomen want Temo fleurt helemaal op en laat het heel blij aan zijn vrouw zien als ik hem het zakje geef. Je kan het prima ruilen tegen groenten en fruit. In ieder geval hier op Fatu Hiva. We hebben ook nog meloenenzaad en ook dat wordt enthousiast ontvangen.

In deze tijden hebben de mensen hier ook geldproblemen; het houtsnijwerk voor toeristen in Tahiti wordt niet afgenomen, de Aranui vaart niet meer met toeristen en de zeilers zijn eigenlijk de enige klanten die er zijn. En die worden eigenlijk geacht eerst naar Tahiti te gaan. We worden dus hartelijk ontvangen.

Over de wijn of bier trouwens; het is hier erg duur, niet te koop of allebei. Naar aanleiding daarvan vraag ik Temo waarom ze niet zelf dranken brouwen, er is immers overvloedig fruit. Klein kunstje om dat te laten gisten en er een mangolikeurtje, pompelmoesdrank of bananenjenever(?) van te stoken. Ik zie al een bloeiende handel voor me door de overvloed aan fruit hier, maar het is bij wet verboden en de straffen zijn hoog. Anders zou trouwens ook in no-time het (kennelijke) alcoholprobleem op deze eilanden verder uit de hand lopen. Het enige alcoholprobleem dat ik voorlopig zie is dat het niet verkrijgbaar is, of alleen heel duur. Tijdens de confinement was de verkoop van alcohol geheel verboden.

Jaques kookt breadfruit op een vuurtje van kokoschillen in zijn tuin. Als het gaar wordt de verkoolde schil eraf gepeld en de inhoud tot een soort deeg geslagen met een stamper op een plank. Dit 'deeg' wordt vervolgens direct gegeten met kokosmelk. Ik vond het een nogal een sterke rooksmaak hebben, gevolg van de bereidingswijze. De kokosmelk wordt uit de kokos geperst door eerst het kokos uit de schil te raspen met een gemotoriseerde rasper. Vervolgens wordt de melk uit de geraspte kokos gewrongen met een doek.

Ons beperkte voorraadje bier en wijn is me ook best dierbaar omdat we er zelf ook nog heel lang mee moeten doen en ik vind een liter wijn (hier te koop voor 20 euro /liter!) een slechte ruil tegen pompelmoezen die hier in massa's aan de bomen groeien en eronder rotten. Bij veel tuinen is er een 'rotplek' waar ze de gevallen pompelmoezen laten vergaan met honderdmiljard vliegjes. Daar is duidelijk een overschot van, en van die vliegjes ook. Drank gebruik ik dus niet als ruilmiddel en helaas hebben we geen ruimte aan boord om een stokerij te beginnen. Anders konden we net als het Veronica zendschip op de Noordzee een drankstokerij beginnen, nét buiten de territoriale wateren van Frans Polynesië.

Mango's en bananen zijn er ook in ruime mate. Het barst hier van de mangobomen, maar je moet een hele lange hengel hebben met een netje aan het einde om ze onbeschadigd uit de hoge bomen te krijgen. Anders vallen ze te pletter onder de boom. We hebben enkele mango's gekregen die echt zalig waren, bijna zo groot als een kokosnoot en met heerlijk draadloos vruchtvlees maar de meeste wilde mango's vinden we op straat en tussen de bomen. Die zijn kleiner en ook lekker maar je moet na het eten ervan flink flossen want ze zitten vol draden die tussen je tanden gaan zitten. Ik schud ze uit de boom met een steen aan een touwtje. Die gooi ik over een tak en dan een beetje trekken aan de lijn tot er iets van de takken valt. Ze vallen dan ook te pletter, maar smaken wel heerlijk.

 We proberen ze in eerste instantie nog geciviliseerd en welopgevoed met een bakje en een fruitmesje te eten zonder teveel knoeien en kliederen maar dat werkt niet. Hoe je ook je best doet, je eet ze uiteindelijk als een peuter; met beide handen smeer je het onbeheersbaar glibberige en sappige fruit zo goed als mogelijk in de meest geschikte lichaamsopening waarbij heel je omgeving oranje kleurt omdat de pit uit je handen glibbert en je de halve boot onder smeert voor je hem weer te pakken hebt.. Mango eet je dus best vóór het douchen of zwemmen, zittend in het gangboord en bij voorkeur je zwembroek. Van kapotte mango's (de meeste) maken we mangochutney, en mangojam. Met de hand knijpen we het sap en vruchtvlees van de pit.

Banaan; zelfde verhaal: iedereen heeft rijpe bananen te geef. Bij sommige tuinhekken worden we geroepen, maken een praatje en komen niet weg zonder een banaan of een zak limoenen. En soms krijgen we weer een hele stam bananen zodat je na een paar dagen weer met een hele bult rijpe bananen zit. Daar bakken we dan weer bananen-cake -brood -pannekoeken en maken banaanjam en banaanchutney tot er banaan uit ons oren komt.

De chutney is een nieuwe vinding; uitje, knoflookje, azijn, pepertje, pompelmoes, limoen en een soort rare maar smakelijke appels doen we erin en het smaakt prima, én helemaal niet meer zo naar banaan. Lekker op een toastje en je kan er al je fruit in kwijt. 

We steriliseren oude jampotten (hadden we maar weckpotten meegenomen, handig met wijde opening!) en vullen de potjes met fruitchutneys en jams in verschillende samenstellingen. Het is veel werk, maar het levert potten vol gratis lekkers op dat nu soms even onze neus uitkomt, maar waarvan we weten dat we er later bijvoorbeeld in de Tuamotus plezier van hebben. Daar zijn geen bananen, pompelmoezen, komkommers of mango's en limoenen. Bovendien is het de enige manier om het langer goed te houden.

Over gratis lekkers gesproken, we hebben bijna geen cash meer want de twee pinautomaten op Hiva Oa deden het niet met onze passen en creditcards en hier op Fatu Hiva kan je ook in het winkeltje niet met je bankpas betalen. Niet dat we er veel kopen of nodig hebben; laatst een komkommer en een paar uien gekocht. Want de rest- aardappelachtige dingen, een soort wortel, mango's, haricots verts, limoenen, broodfruit, pepertjes, kokos, kokosmelk, pompelmoezen, bananen, papaya's, geiten, kippen en varkens kan je hier zo van de bomen plukken. 

Het leven hoeft hier niet duur te zijn, je betaalt vooral in tijd om alle voedsel te bereiden maar je kan hier gemakkelijk van het land leven. Hele dagen zijn we aan het kokkerellen, snijden en stoven. De snelkookpan maakt overuren. Ik maak een stoofpot van het gezouten geitenvlees, we persen limoenen en vullen flessen met het sap, bakken brood, cakes, notenbrood en nog veel meer. Gas kunnen we gemakkelijk vullen in Hiva Oa, dus dat is geen probleem en we zijn hier met volle tanks aangekomen. Meel hebben we bij de bakker gehaald voor een kwartje per kilo, water kunnen we zelf maken, maar kan je hier ook op de kade gratis uit de kraan halen, stroom maken we zelf met zon of diesel en veel geld kunnen we niet uitgeven. Tenzij je chips gaat kopen, drank of geimporteerde biefstuk, boter, kaas. Dat is wél duur. Een zak chips kost zomaar 7 euro ofzo. Maar friet van broodfruit is ook heel lekker, een ouwe kip maakt nog prima soep, geit kan je goed stoven en als je een beetje inburgert sta je zo weer ergens een big aan het spit of een vis te roosteren. En dat kost vrijwel niks.

We kopen hier een internet simkaartje waarvan om onduidelijke redenen het internet niet werkt in onze telefoons, je kan er alleen lokaal mee bellen. De wifi op de kade werkt wel bij Arianne, maar niet bij mijn telefoon. Nog geen idee waarom niet. Vaak gaat uploaden van foto's wél in Whatsapp, maar niet op de blog. Heel irritant.

Vrolijk uitgedoste vrouwen voor moederdag. Er is op al deze eilanden veel overgewicht.

Nu hebben we het simkaartje maar weer met Desiree en Jacques geruild tegen een mooi houtsnijwerkje van haar hand en we zijn uitgenodigd om te komen eten maandag. Weer een paar nieuwe namen. We raken aardig ingeburgerd hier en dat is heel leuk. Jacques en Desiree wonen op een mooi stuk grond, aan het einde van een pad. Ze verbouwen vanalles en ook hier loopt een halve kinderboerderij rond; kippen, kuikens, honden, katten, geiten, varkentjes. 

Alle vrouwen mooi getooid met hoofddeksels van bloemen en overig GFT materiaal. Arianne krijgt de hoofdversiering als souvenir mee.

Vanochtend zijn we naar de kerk geweest, even kijken hoe dat hier gaat. Het was leuk want wegens moederdag waren alle vrouwen mooi uitgedost met fleurige jurken en prachtige bloemen-hoofdkransen. Mooi gezongen met gitaarbegeleiding maar verder konden we van de mis niet veel chocolade maken omdat dat allemaal in de lokale taal is.

Blijkt dat je tortilla's overal voor kunt gebruiken; wij gebruiken ze als pizzabodem maar
je kunt er ook prima pindakaas op smeren en er een banaan in oprollen. 
Als lunch. Tja. Het brood was op.

Bovenaan de berg waarop we uitzicht hadden. Joy is die rechtse pixel beneden in de baai. Op de terugweg speelden we zelfbedachte Markiezen-golf: een stukje rond fruit, bijvoorbeeld een limoen, in zo min mogelijk interventies de steile berg af laten rollen. Aan het einde joelden en juichten we het rollende fruit bemoedigend toe om niet uit de bocht te vliegen in de haarspelden. 

Afijn! Deze ga ik maar weer met de radio versturen, dat werkt tenminste betrouwbaar, Nee dus, gewoon via internet. Met weer geen wel! plaatjes erbij. Volgende week varen we terug naar Tahuata en ik ben getipt over een plek met goed internet daar, dus dan ga ik weer proberen een blog met foto's te plaatsen. Tot die tijd weer even zelf de kleur erbij denken!  Daar zijn we nu! Van uitstel komt dus geen afstel, maar wel blogs met plaatjes.