Raroia in zicht!

Fregatvogel

Jawel, we zijn er! Ons eerste atolletje is een feit, en we zijn geeneens ergens op een rif gelopen.
We heben drie dagen gezeild om er te komen, en nu zijn we op Raroia. Of ín Raroia eigenlijk, want het is een atol. Een ringvormige rifstructuur die als een soort kasteeltoren op de peilloos diepe oceaanbodem staat, maar dan in de vorm van een langwerpige aardappel. Eigenlijk dus niet ringvormig, en heel blauw, niet zoals een aardappel. Dus voor de nauwkeurigheid; ik bedoel een Raroia-vormige zeer blauwe aardappel zo groot als 380 voetbalvelden maar dan gevuld met water, geen gras of middenstip. Een beetje als het IJsselmeer, ongeveer net zo groot alleen dan met zout, glashelder water. En drie keer dieper. En alleen met een randje land eromheen. En wat smaller ook, met koraal bommetjes erin. Afijn, kijk anders gewoon even op Google ofzo. Het ziet er precíes uit als Raroia. De omtrek wordt gevormd door onregelmatig rif en kleine eilandjes met palmbomen en struiken. Rondom het atol is het tweëenhalve kilometer diep. Vlak bij de kant gaat het gelijk hard de diepte in. Binnen in het atol is het ondiep, dat wil zeggen een meter of twintig, vijfentwintig.

Het rif bied bescherming tegen de oceaandeining, maar er zitten ook openingen in en lage stukken rif die overspoelen. In Rarioa is één smalle opening diep genoeg voor ons om doorheen te kunnen varen. De opening ligt aan de westkant van het eiland, net boven het midden. Naar binnen komen bleek, door onze verkeerde timing, nog best een onderneming omdat we tegen de knoertharde stroming in gingen. Het bassin wordt namelijk naast de normale getijdebewegingen soms ook extra opgevuld door de oceaangolven die over dit rif heen slaan. Hierdoor stijgt het water in de lagune, en dat kan alleen door de pas weer naar buiten. We hebben met behulp van een programmaatje van een andere zeiler uitgerekend wanneer het slack-tide is. Dat wil zeggen als het tij kentert van in- naar uitgaande stroom. Maar door de invloed van wind, deining, spring- of doodtij, varieert het optimale tijdstip van doorvaart nogal, en het is lastig uit te rekenen. Het progammaatje heet 'Guestimator', en de samentrekking van raden en schatten geeft al aan hoeveel waarde je eraan moet hechten. Het resultaat is een forse stroming in de pas waar wij met de motor op standje zwarte rook tegenin gevaren hebben, dwars door een kolkende maalstroom met staande golven. Ik vond het eigenlijk wel leuk dat we op de verkeerde tijd waren, kon ik mooi met de vlam in de pijp door de golven stoempen. We gingen ruim zeven knopen door het water, maar slechts 1,7 over de grond. Ruim vijfenhalve knoop tegenstroom terwijl het hier maximaal vier kon zijn volgens de Guestimator. Daar klopt dus allemaal niet zo gek veel van. Gelukkig is het stuk met de hardste stroming maar kort en eenmaal binnen is er geen golf meer te bekennen en de stroming is ook weg.
We kunnen op twintig meter de bodem goed zien, met donkere plekken waar koraal groeit.

 

We lagen in goed gezelschap bij dit superjacht. Het personeel was de diverse (5!) bijboten, jetski's en een enorme opblaasglijbaan aan het testen voor de komst van de eigenaar, een paar dagen later. Het valt ook allemaal niet mee om jezelf te vermaken als je barst van het geld.
Wij hebben ook een hijskraan aan boord: we gebruiken het giekje van de bezaan om het buitenboordmotortje op de bijboot te laten zakken. Dus dat schept een band. 

Twee nachten ankeren we vlakbij de opening waardoor we naar binnen zijn gevaren en daarna verplaatsen we ons binnen het atol. Vijf mijltjes doen we even op de motor. Dat doen we vaker, en ik noem dat 'the hour of power' want in dat uurtje hebben we ook lekker veel stroom van de motor en die gebruik ik om water mee te maken. Omdat we hier heel veel zwemmen wordt er ook heel wat afgedouched. Overigens is hier ook zonne-energie en wind in ruime mate. 

Nu liggen we op een schitterende blauwe plek, met veel azuur en groene islets, kleine eilandjes. We liggen nu voor Tahuna Muru islet en hier strandde, geloof het of niet (maar ik heb een foto van de plaquette!), op deze dag: 07 augustus 1947, op de dag af 73 jaar geleden de Kon Tiki. Dat wij hier nu nét rondbanjeren is wel een heel leuk toeval. 

De Kon tiki was een door Noren gebouwd vlot van balsahout volgens traditionele Peruaanse bouwwijze. De expeditie wilde hiermee aantonen dat de oorspronkelijke bewoners van Polynesië uit Zuid amerika kwamen, en niet zoals destijds werd aangenomen uit Azië. Dat werd als onmogelijk beschouwd omdat de zuidamerikanen voor zover bekend in die tijd geen boten bouwden. Maar wel vlotten dus. Eigenlijk is het wel veel logischer, want de overheersende stromingen en windrichting is naar het westen.
Bovendien waren de Zuidamerikaanse volkeren zonnegod aanbidders, dus de nieuwsgierigheid over waar die zon toch elke avond weer heengaat zal moeilijk te bedwingen zijn geweest.
Het Noors/ Zweedse team is 28 april 1947 vertrokken en hebben dus meer dan honderd dagen op de oceaan gedreven op dit vlot, een prestatie van formaat. Maar voor de oorspronkelijke eerste kolonisten van Polynesië moet het nog veel moeilijker zijn geweest. Met welk idee zouden zij vertrokken zijn? Een onbekende afstand, geen idee waar je terecht komt, de zon achterna... zéker met vrouwen maar misschien ook met kinderen? Ik vind het heel bijzonder allemaal.

Over de expeditie is een boek geschreven dat in meer dan 70 talen is vertaald en waar 50 miljoen kopieën van zijn verkocht. Helaas heb ik die niet. Maar er is ook een film gemaakt van deze expeditie en die hebben we zojuist gekeken. We hebben twee versies: de oorspronkelijke in de Noorse taal met af en toe Engels gesproken scenes, en een Duits nagesynchroniseerde versie. Dus we hebben eigenlijk twee films parallel gekeken, soms de ene op mute, en soms de andere omdat we zonder Schnapps geen Noors spreken. De film is (uiteraard) gedramatiseerd want de stukken op zee zijn natuurlijk vreselijk saai. Om die reden hebben ze er maar een paar ontberingen doorheen gegooid in de vorm van storm en haaien enzo. Terwijl ik nou juist benieuwd was naar hoe ze de échte ontberingen doorstaan hebben: De eeuwige zon, hoe gingen ze met elkaar om, het eten voor zes mannen voor honderd dagen en hoe ging het met drinkwater? Toch eens kijken of iemand het boek heeft, ik ben er wel nieuwsgierig naar.

Als we weer internet hebben zal ik de plaatjes erbij plakken!
-----
At 8-8-2020 00:28 (utc) our position was 16°03.80'S 142°22.43'W

----------
Naschrift:  Ik heb het nog even nagekeken, maar uiteindelijk is uit DNA onderzoek gebleken dat de oorspronkelijke bewoners tóch uit Azië kwamen!  Blijft over de vraag hoe ze dat geflikt hebben destijds tégen de heersende wind en stroom. Wij vinden dat met een modern jacht in ieder geval géén goed idee, maar we zijn ook wel een beetje luie zeilers...

Misschien waren destijds de stromingen en wind anders?